Vorige week zat ik naar een tv-college van columnist-cabaretier Paulien Cornelisse te kijken over taalfouten. Een boer passeerde de revue. Zijn zoektocht naar de juiste vrouw bracht geregeld “een stukje emotie” met zich mee. Of je nu de kriebels krijgt van deze uitdrukking of niet, het hielp de beste man, stukje bij beetje, zijn emoties onder woorden te brengen. Maar taal gebruik je niet alleen om de emoties die je ervaart te beschrijven; met taal kun je ze ook opwekken.
Voor mijn allereerste onderzoeksproject, nu alweer meer dan tien jaar geleden, had ik de eer vieze verhaaltjes te mogen schrijven. De inspiratie bleek als student zijnde niet moeilijk om te vinden; ik hoefde daar alleen maar mijn keuken voor in te lopen. Terwijl de lezers in een hersenscanner de meest walgelijke teksten voor de kiezen kregen, keken wij of we hun afgrijzen terug konden zien in de activiteit van hun grijze massa. Met succes. Toch zal dezelfde tekst niet voor iedereen hetzelfde werken. Losse woorden kunnen zelfs al een heel verschillende uitwerking hebben.
Zo heeft iedereen wel een paar woorden die voelen als een “lelijke fout”, aldus Paulien Cornelisse. Voor haar is dat het woord “rompertje”. Ik vond het altijd wel vrolijk klinken: romptidom, en weer een schoon pakje. Maar met haar rollende r en met de nadruk op romp klinkt “rompertje” inderdaad ineens een stuk minder gezellig. Toch kan het wat mij betreft nog vele malen erger. Zo word ik helemaal iebel als ik volwassen mannen hoor zeggen dat ze met hun “vriendjes” de kroeg in gaan en dan het “vrouwtje” wenken. Ik kan me bijna niet voorstellen dat anderen hier niet van gruwelen, maar misschien hoort verkleinwoordverachting nog niet bij de basisemoties van de mens.
Afgelopen week ontdekte ik zomaar een universeel walgwoord. Het openbaarde zich toen ik een blikje knakworsten opentrok. De rest van de week riep het woord zeer interessante stukjes emotie op bij diverse gesprekspartners. Mijn nominatie voor het walgwoord van het jaar 2016 gaat daarom naar:
worstennat
Het is de kunst om het woord terloops te laten vallen, maar dat valt nog niet mee. Tip: loop met je partner/vriend(in)/gezinslid een Duitse supermarkt binnen en houd je pas in bij het schap met bockworsten. Daar kwam ik gisterenavond deze kanjers tegen. Een beter moment om het woord in te zetten, vind je bijna niet.
Denk jij een beter walgwoord te kennen dan worstennat? Ik hoor het graag.