Nederlanders zijn één van de gelukkigste volken ter wereld. Ook dit jaar staan we met een gemiddeld gelukscijfer van 7.3 weer in de wereldwijde top 10. Ontwikkelaars van mobiele applicaties (apps) lijken vastberaden om ons gelukscijfer nog verder op te krikken. Typ maar eens “I want to be happy app” in op Google. Er verschijnen apps met bezwerende namen als Get Happy! en Live Happy, die instant happiness beloven. Helaas lijkt het met het bewijs voor de werking van geluks-apps nog wat droevig gesteld.
App-ontwikkelaars geven hun apps graag een wetenschappelijk tintje. Bijvoorbeeld door het gebruik van formules (E=MC HAPPY) of door te verwijzen naar “wetenschappelijk bewezen tips en ideeën”. Maar ook al zijn de activiteiten in een app gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, dat betekent nog niet dat de app zélf ook wetenschappelijk is onderzocht. Goed slapen is bijvoorbeeld bewezen goed voor je stemming. Maar dat wil niet zeggen dat als je in een app invult hoe goed je slaapt, of als een app tegen je zegt dat het tijd is om te gaan slapen, dat dit dan een positief effect heeft op je stemming. Om die werking aan te tonen -en om uit te sluiten dat er schadelijke effecten zijn- zijn er wetenschappelijke onderzoeken nodig. De ontwikkeling van gezondheidsapps lijkt echter in de eerste plaats te worden gedreven door commerciële belangen.
Er blijkt een grote kloof te zijn tussen het aantal apps in de commerciële app stores en het aantal artikelen over apps in de wetenschappelijke literatuur. Over de 1532 depressie-gerelateerde apps die in 2013 in de commerciële app stores beschikbaar waren, vond een Spaanse onderzoeksgroep bijvoorbeeld maar 32 artikelen terug in de wetenschappelijke literatuur. Een Australische onderzoeksgroep dook nog iets verder de literatuur in en vond dat de meeste artikelen helemaal geen wetenschappelijk bewijs voor de werking van de app bevatten, maar slechts beschrijvingen waren van de app of technische zaken. Ze vonden geen enkel artikel over de werking van een door een commercieel bedrijf ontwikkelde app tegen depressie. Wel vonden ze vier artikelen over de werking van drie verschillende apps ontwikkeld door academische onderzoekscentra (Mobilyze!, Get Happy Program, mobiletype). Hoewel op de onderzoeken nog wel wat af te dingen viel, leken twee van die drie apps te helpen bij depressieve klachten. Helaas zijn juist deze wetenschappelijk onderzochte apps (nog) niet beschikbaar in de app stores.
Apps hebben de potentie om, in aanvulling op reguliere zorg, de gelukscijfers van mensen te verhogen. Gedegen wetenschappelijk onderzoek is hiervoor wel een belangrijke voorwaarde. Van grote ongefundeerde claims als instant happiness gaan mijn haren dan ook recht overeind staan. Gelukkig hoef ik dan alleen maar “Calm down now” in te typen op Google. En dan verschijnt ook daar een app voor.